J.K. Rowling - Een goede raad


Rowling over volwassenheid

Eindelijk is het dan zo ver. De roman voor volwassenen genaamd Een goede raad, van auteur J.K. Rowling (1965, Engeland), is uitgekomen. Een genre dat een vuurdoop betekent voor Rowling, na haar ongekende succes met de Harry Potter-serie. Succes dat zich uitte door de inkomsten die het voor haar genereerde, maar ook door de literaire prestige die eruit voortvloeide. Zo ontving ze grote awards als de Order of the British Empire (2001) en de Chevalier de la Legion d’Honneur (2009). Maar nu dus een roman voor volwassenen. Reden waarom wereldwijd met kritische en hongerige blik naar deze publicatie werd uitgezien. Want: kan ze ook voor grote mensen schrijven?

In ieder geval is het nu al een succes. Meer dan een miljoen exemplaren zijn verkocht in Engeland. Op amazon.com, bol.com en in de Nederlandse boekhandels staat Een goede raad stevig in de top 10. De BBC heeft nu al aangegeven een drama-serie te gaan maken van de roman. Ook zijn de recensies in binnen- en buitenland positief. De Huffington Post, The Guardian, The Telegraph, NRC Handelsblad, 8WEEKLY, enzovoorts. Ze zijn allen lovend, met een enkele uitzondering zoals The New York Times, die het boek saai en te realistisch vindt. Een ding is zeker. De toverstaf van Harry Potter is ver te zoeken en de onderwerpen in Een goede raad zijn duidelijk alleen voor volwassen oren bestemd.

Rauwe realiteit. Punt.
De roman is gesitueerd rond het Engelse dorp Pagford, en start met de plotselinge sterfte van Barry Fairbrother. De lege stoel die Fairbrother achterlaat in de gemeenteraad  wordt aanleiding tot de grootste strijd die het (ogenschijnlijk serene) dorp ooit heeft gekend. Deze raakt vele gezinnen direct dan wel indirect, en zorgt binnenkamers voor veel frustratie en verdriet. Rowling kiest ervoor om de lezer met veel van deze mensen kennis te laten maken, die voornamelijk een schrijnend leven leiden en verkeerde keuzes maken. Zo wordt personage Ruth gemolesteerd door haar man Simon, maakt een schoolhoofd zich schuldig aan seksueel misbruik en heeft een van de tieners in het dorp de onbedwingbare drang in zichzelf te snijden.

Wanneer we uitzoomen bespreekt Rowling met dit boek de grote problemen van deze tijd. Politiek gezien, maar bijvoorbeeld ook de obstakels in de samenleving en op individueel niveau. Macht, kennis en status zijn pijlers waarop in dit boek wordt gebouwd, tezamen met de harde realiteit van de struggle met de nare kant van het leven. Zoals de flaptekst zegt, gaan achter de façade van de idyllische dorpse sfeer grote conflicten schuil. Tussen rijk en arm, tieners en hun ouders, vrouwen en hun echtgenoten, leraren en leerlingen. Een boek gericht op de donkerte en de schaduwkant van het leven.


Beklemming zonder adempauze
Rowling is er zeer zeker in geslaagd om een roman voor volwassenen te schrijven. De gedetailleerde wijze waarop ze de levens van de verschillende inwoners gestalte weet te geven getuigt daarnaast van Rowlings mensenkennis. Resultaat van deze beide elementen is dat de lezer wordt meegenomen in de beklemmende wereld van Pagford, welke doet herinneren aan de film Dogville. Toch is van groot belang vanuit welke positie de lezer het boek oppakt. Doet hij dat zonder referentie aan Harry Potter, dan treft hij een goed geschreven boek met een intrigerend verhaal. Weet de lezer echter dat Rowling hiermee de grotemensenwereld van de literatuur wil betreden, dan leest het anders. In dat geval is de roman wat Rowling verstaat onder ‘volwassen’. En zijn automutilatie, drugs en seksueel misbruik (voor haar) voor de hand liggend.

Los hiervan heeft Rowling ervoor gekozen om de spanning in het boek op te bouwen door eerst een situatie te omschrijven en deze gaandeweg het boek druppelsgewijs uit te leggen. Hierdoor kan de lezer zich daarin niet helemaal inleven, tot de laatste druppel  is ontvangen. Een goede raad is van goede kwaliteit, maar de portie zwartheid die wordt gebruikt is te grotesk. Zeker zullen volwassenen zich in het leed dat ieder overkomt kunnen herkennen, maar het is te eenzijdig om alleen te belichten en dat alleen te reserveren voor ‘de grote mensen’. Een andere kritiek is daarom dat er in Rowlings volwassenheid geen ruimte is voor positiviteit. Maar het pleit voor de auteur dat tijdens het lezen een toverstaf niet wordt gemist.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten